produkty
Olej rzepakowy surowy
Otrzymywany jest poprzez proces tłoczenia nasion rzepaku. Znajduje zastosowanie w przemyśle paszowym oraz jako dodatek do produkcji różnego rodzaju olejów w przemyśle technicznym, produkcji biokomponentów i jako podstawowy składnik w produkcji rafinowanego oleju rzepakowego. Olej rzepakowy - olej tłoczony lub ekstrahowany z nasion rzepaku (łac. Brassica napus L.). Rzepak jest najważniejszą i najbardziej wydajną rośliną oleistą w Europie Przy wydajności rzędu 3-5 ton/ha i 40 % zawartości oleju w ziarnie rzepaku, z 1 hektara można wyprodukować około 1600 l oleju.
Stosuje się dwie metody produkcji oleju rzepakowego: tłoczenie na zimno, które może być wykonywane w prywatnych gospodarstwach i scentralizowane tłoczenie przemysłowe.
W procesie tłoczenia na zimno wyróżnia się dwa podstawowe etapy - tłoczenie oczyszczonego ziarna a następnie filtrowanie oleju. Wilgotność ziarna nie powinna przekraczać 7-8%. Tłoczenie odbywa się przy temperaturze ziarna 15 - 25°C głównie w prasach ślimakowych. Sprawność takiego procesu wynosi 75-85%. W następnym etapie mętny olej (zawartość frakcji stałych 0,5-6%) jest oczyszczany poprzez sedymentację i filtrację lub przez odwirowanie. Makuchy mogą być używane jako dodatek białkowy do pasz dla zwierząt.
W pierwszym etapie ziarna roślin oleistych są czyszczone oraz jeżeli jest to konieczne suszone, mielone oraz poddawane obróbce termicznej za pomocą pary, celem poprawienia wydajności procesu tłoczenia. W wyniku tłoczenia wstępnego za pomocą pras ślimakowych otrzymuje się większość zawartego w ziarnie oleju. Makuch otrzymany po tym tłoczeniu zawiera jeszcze około 10-25% oleju. W kolejnym etapie poddawany jest on obróbce chemicznej przy zastosowaniu heksanu i benzyn lekkich w temperaturze do 80°C. Pozwala to na uzyskanie w wyniku ekstrakcji ponad 98% oleju zawartego w ziarnie. Uzyskany olej jest filtrowany i oczyszczany z heksanu poprzez destylację. Z powodu obróbki termicznej i ekstrakcji chemicznej olej zawiera pewne niepożądane produkty uboczne, dlatego konieczna jest jego rafinacja. Stosowane są następujące procesy: odśluzowywanie (związane z okresem przechowywania i wykorzystaniem), odkwaszanie (usunięcie wolnych kwasów tłuszczowych), wybielanie (usunięcie barwników) i dezodoryzację (usunięcie olejków aromatycznych i zapachów). Tak oczyszczony olej jest określany mianem rafinowanego. Ma on wiele zastosowań, również jako paliwo w odpowiednio zmodyfikowanych silnikach.
Stosowany w produkcji estrów metylowych wyższych kwasów tłuszczowych, nadaje się także do natłuszczania pasz oraz wykorzystania w dalszym procesie produkcji olejów jadalnych i margaryn.